Historie z ogniem

Niewiele wiemy o kaflarniach, które istniały w Szczecinie... Jeszcze mniej informacji można znaleźć o kaflarniach w najbliższym regionie... Jedną z nich, na ślady której jeszcze można natrafić, jest nieistniejąca kaflarnia w Gryficach, w dawnym Greinfenbergu.

Tydzień temu w Braniewie, w ramach organizowanego przez Towarzystwo Miłośników Braniewa cyklu wykładów na temat historii miasta i jego zabytków, pod nazwą "Poznajmy historię ziemi braniewskiej", przygotowałyśmy wystąpienie dotyczące Nieznanej fabryki pieców Waltera Wendla w Braniewie.

Kolejną dużą szczecińską firmą było miejskie przedsiębiorstwo Städtische Werke A.G. Stettin, założone w 1849 roku. Na potrzeby mieszkańców, przedsiębiorstwo produkowało między innymi elektryczne piece chlebowe oraz gazowe i elektryczne piecyki i kuchnie wolnostojące.

Kontynuując poprzedni wątek związany z pozostałościami pieców i kominków, które zbudowano w dawnych rezydencjach szlacheckich, chcę w dzisiejszym odcinku pokazać jeszcze smutniejsze ich ślady. Jak wspomniałem poprzednio, w okolicach Szczecina, gdzie przed drugą wojną światową istniało blisko siedemset rezydencji szlacheckich, dziś pozostało ich niecałe czterysta. Wiele z nich to już zupełne ruiny.

Niewiele dzisiaj wiemy o dawnych zdunach, kaflarniach i fabrykach. Poza pewnymi wyjątkami nie zachowały się wspomnienia, a zdjęcia są rzadkością. Nie żyje nikt , kto pamięta czasy minione, gdy każde domostwo było ogrzewane drewnem lub węglem, gdy chleb pieczono w domu lub wspólnym piecu we wsi. Zdajemy sobie sprawę z tego, że samo nic nie powstaje.

Tak sobie ostatnio pomyślałem o tym, że największy zachwyt wzbudzają pięknie zachowane lub odrestaurowane piece i kominki. Jest to oczywiście zrozumiałe. U mnie taki widok podobnie wzbudza wzniosłe odczucia estetyczne. Niestety, takich okazów jest niewiele i zazwyczaj znajdują się w muzeach, zamkach i pałacach.

Wzrok przyciąga piękna fasada, ale nie ona w rzeczywistości jest najcenniejsza. Smaczkiem jest oryginalne wnętrze – zdobienia sufitów, oryginalne szafy i przepiękne kaflowe piece – dwa prawdziwe i dwie atrapy. Przespacerujcie się z nami po „Perełce Szczecina” - Willi Lentza.

Zbliżała się Wielkanoc. Od lat mamy w zwyczaju wyjeżdżać na Warmię w Wielką Sobotę w teren z kilku powodów: zamawiamy sobie potrawy świąteczne w naszej ulubionej restauracji w Bartoszycach, aby uniknąć krzątaniny przy kuchni w ostatnim dniu Wielkiego Tygodnia.

Czy naszą pasją można zarażać? Czy mimowolne uczestnictwo w pewnych działaniach przekłada się na przejęcie zainteresowania? Wielokrotnie pisałyśmy o tym, że mieszkamy „w najdalszym zakątku ziemi”, a rodzaj naszych zainteresowań powoduje, że często musimy wyjeżdżać, aby coś nowego zobaczyć, opisać, sfotografować.

Piece kaflowe choć należą do tzw. zabytków ruchomych są w istocie dość nieruchome... Nie można ich zapakować i przewieźć, trzeba do każdego z nich dotrzeć, żeby na miejscu wykonać dokumentację fotograficzną, zrobić obmiary, poznać o ile to możliwe choć trochę ich historii. Jest to najlepszy sposób budowania wiedzy na ten temat. To właśnie od wielu lat robimy z większym czy mniejszym natężeniem.

Pewnego razu dostałem propozycję, by odwiedzić starszego pana, w jego mieszkaniu, w którym znajduje się piec kaflowy. Mieszkanie znajdowało się na parterze dawnej poniemieckiej kilkurodzinnej willi na szczecińskim Łęknie, dawnym Westend przy ul. Ks. P. Skargi. Jakim zdumieniem był dla mnie znajdujący się w mieszkaniu piękny pieco-kominek!

Czy tylko sztuka przez duże S prezentuje wyobrażenia plastyczne scen z życia świętych, ich wizerunki oraz wydarzenia z historii życia Kościoła? Rejestrując zachowane piece, powstałe od poł. XIX w., bardzo często znajdujemy w nich kafle z takimi przedstawieniami.