Dokładnie trzy lata temu, w październiku, po zakończeniu naszej sesji fotograficznej „z piecami w tle” w urzędzie gminnym w Lidzbarku Warmińskim, postanowiłyśmy pojechać do Łężan. Nie była to nasza pierwsza próba dotarcia do tych wnętrz pałacowych. Dwa lata wcześniej, korzystając z uprzejmości naszego znajomego, próbowałyśmy - ale bezskutecznie. Teraz też jechałyśmy bez przekonania, że uda nam się wejść do pałacu - ale o dziwo! Zatrudnieni tam pracownicy ośrodka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego pozwolili nam obejrzeć wnętrza pałacowe, a nawet zrobić kilka zdjęć.
Więcej ciekawych artykułów znajdziesz na stronie głównej KOMINKI.ORG.
Tuż po wejściu zachwyciły nas doskonale utrzymane wnętrza, które zachowały swój pierwotny układ i wystrój. Ostatnia wojna szczęśliwie oszczędziła to miejsce, a kolejni właściciele nie dokonywali żadnych przebudów. (Obecnie mieści się tu zaplecze ośrodka badawczo-rozwojowego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego z Olsztyna). Na parterze, w dawnej sali balowej, dziś stanowiącej ogromny hol - znajduje się całkowicie drewniany, bogato dekorowany neobarokowy kominek, który mierzy prawie 7 metrów. W następnym pomieszczeniu, w przeszłości pełniącym funkcję salonu, znajduje się piecokominek z kafli o zielonej polewie, natomiast w sąsiadującej z nim bibliotece – murowany kominek. Również na piętrze, w pomieszczeniach mieszkalnych, znajdują się proste, jednoskrzyniowe piece z kafli o białej polewie.
Jechałyśmy tu, żeby zinwentaryzować piece, ale przy okazji poznałyśmy także inne urządzenia, a także rzadko spotykane dekoracje płytkami ceramicznymi na podłogach i na ścianach w pomieszczeniach mniej reprezentacyjnych: w kuchni, łazience.
Nas interesował głównie piecokominek, który formą przypominał nam znane już piece z Kętrzyna czy Sopotu. Kolor polewy, ornamenty zdobień i styl nawiązujący do form barokowych nasuwa przypuszczenie, że mógł powstać w wytwórni norymberskiej, która specjalizowała się w wykonywaniu pieców w stylach historycznych. Dolna skrzynia z otwartym paleniskiem kominka, które flankowane kariatydami, z motywami maszkaronów i pękami owoców jest o wiele bogatsza, niż nastawa. Ta, bardziej zgeometryzowana, zwężająca się ku górze, zamknięta niewielkim, profilowanym gzymsem, pokryta jest kaflami wykonanymi na kształt dachówek. Główny motyw dekoracyjny piecokominka znajduje się w części środkowej pieca i przedstawia Alegorię sztuk pięknych, wykonaną w wielobarwnej polewie w formie płaskorzeźbionej scenki.
Dla nas interesujące były także motywy umieszczone na pojedynczych kaflach, zdobiących ściany łazienki i kuchni. Znając karierę właściciela pałacu, który wieku 18 lat został kadetem marynarki cesarskiej, a następnie kontradmirałem, domyśliłyśmy się, skąd te tematy marynistyczne. O zamiłowaniach Reinholda do tej tematyki mogą także świadczyć odkryte niedawno herby floty morskiej, malowane na ścianach piwnicy do przechowywania win. Natomiast na kafelkach w kuchni urzekło nas realistycznie przedstawione malarstwo ptactwa domowego i flizy z warzywami.
Dla nas kilkugodzinny pobyt w pałacu w Łężanach upłynął niepostrzeżenie. Kiedy po skończeniu zdjęć wyszłyśmy na zewnątrz, zaczęło się zmierzchać, ale nam wcale nie chciało się stamtąd odjeżdżać. Pogoda, mimo jesiennej pory, była wspaniała, a pałac tak nas oczarował, że pozostałyśmy jeszcze tam długo, tym razem robiąc zdjęcia już tylko sobie nawzajem na tle pałacu...
