Dariusz Marciniak
Współpraca naukowców z producentami
Konferencja WIPiEnergia - Energia Wiedzy i Praktyki na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie była czymś więcej niż branżowym spotkaniem. Pokazała, że realna współpraca pomiędzy nauką a producentami OZE staje się jednym z głównych narzędzi budowania przewagi konkurencyjnej. Prezentowane rozwiązania - od systemów grzewczych po magazynowany energii - nie są wizją przyszłości, lecz odpowiedzią na regulacje, które dopiero się kształtują. Dają one młodym ludziom dostęp do praktycznej wiedzy wyznaczającej standardy rynkowe.
Obecność Ministra Energii Miłosza Motyki oraz bezpośredni kontakt ze studentami jasno sygnalizują kierunek: kompetencje, praktyka i polskie technologie mają być fundamentem transformacji energetycznej. Inwestycje w laboratoria i zaplecze dydaktyczne to w istocie inwestycje w rynek pracy i standardy, które za chwilę staną się obowiązujące.
Program Ochrony Powietrza dla Wielkopolski
Aktualizacja Programu Ochrony Powietrza dla województwa wielkopolskiego pokazuje, jak duże znaczenie mają regionalne dokumenty strategiczne, często traktowane jako formalność. To na ich podstawie powstają uchwały antysmogowe, lokalne ograniczenia technologiczne i kierunki finansowania.
Zakończone konsultacje społeczne i spotkania z udziałem przedstawicieli środowiska branżowego, w tym Drewno - Pozytywna Energia, były jednymi z ostatnich momentów, w których można było realnie wpłynąć na zapisy mające bezpośredni wpływ na sektor grzewczy, instalacyjny i energetyczny. Właśnie w takich momentach rozstrzyga się, czy branża będzie partnerem czy jedynie adresatem nowych obowiązków.
Adaptacja do zmian klimatu
Nowe działania samorządów w zakresie adaptacji miast do zmian klimatu to obszar, który dziś bywa bagatelizowany, a jutro stanie się obowiązkowym elementem planowania przestrzennego. Program, który dopiero się rozpoczyna, już teraz zapowiada istotne zmiany w strategicznych dokumentach gminnych i ponadlokalnych.
Z perspektywy branży to moment krytyczny. Brak obecności na etapie projektowania tych rozwiązań może skutkować regulacjami oderwanymi od realiów technicznych i rynkowych. Aktywność środowiska nie jest tu przywilejem - jest koniecznością.
Czyste Powietrze i Stop Smog
Planowane zmiany w programach Czyste Powietrze i Stop Smog pokazują, że administracja zaczyna dostrzegać potrzebę uproszczenia procedur i zwiększenia skuteczności finansowania. Usprawnienia w zakresie wymiany źródeł ciepła, termomodernizacji czy podłączeń do sieci to szansa na realne przyspieszenie poprawy jakości powietrza. Jednocześnie są to mechanizmy, które bez merytorycznego udziału branży mogą zostać zaprojektowane w sposób nieefektywny lub trudny do wdrożenia w praktyce.
Grudzień w Sejmie
Grudzień przyniósł również ważne wydarzenia w Sejmie RP. 18 grudnia 2025 roku odbyły się tam dwa spotkania poświęcone tematyce kominków, programu Czyste Powietrze oraz roli biomasy w systemie ogrzewnictwa indywidualnego. Magazynu Świat Kominków nie mogło tam zabraknąć - bo jesteśmy wszędzie tam, gdzie zapadają ważne dla branży decyzje i gdzie trzeba zadawać trudne pytania.
Pierwszym z wydarzeń była konferencja prasowa poświęcona sytuacji w programie Czyste Powietrze, zorganizowana przez Izbę Gospodarczą Urządzeń OZE, reprezentowaną przez wiceprezes Aleksandrę Jurkowską, wspólnie z Klubem Parlamentarnym Konfederacji, który reprezentowali posłowie Krzysztof Mulawa i Ryszard Wilk.
Padły tam mocne i konkretne liczby: około 10 mld zł wydanych w pośpiechu, decyzje podejmowane bez rzetelnej analizy skutków oraz chaos regulacyjny, który uderzył zarówno w polskich producentów, jak i w beneficjentów programu. Najpierw Ministerstwo Klimatu dopuściło do dotacji wyłącznie przebadane pompy ciepła, by po trzech miesiącach całkowicie się z tej decyzji wycofać.
- Jako IGU OZE stoimy po stronie polskich przedsiębiorców i konsumentów. Nie można zostawić poszkodowanych, często biednych ludzi, bez pomocy i udawać, że problemu nie ma - podkreślała prezes IGU OZE Aleksandra Jurkowska.
Wspólnie z posłami Krzysztofem Mulawą i Ryszardem Wilkiem zwracano uwagę na skalę problemu oraz sposób, w jaki Ministerstwo Klimatu i Środowiska potraktowało polskich producentów. Tego typu działań - jak jasno zaznaczono - nie można przemilczeć.
Drugim ważnym wydarzeniem była Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, która zgromadziła posłów wszystkich ugrupowań parlamentarnych, przedstawicieli Ministerstwa Klimatu oraz NFOŚiGW - z ministrem Krzysztofem Bolestą i wiceprezesem Robertem Gajdą. Obecni byli także reprezentanci licznych organizacji branżowych, w tym środowiska kominkowego, zduńskiego i grzewczego: Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Kominki i Piece”, Cechu Zdunów Polskich, Cechu Zdunów i Kominkarzy, IGU OZE, PORT PC oraz Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych. Swoją obecność zaznaczył również Polski Alarm Smogowy, a także liczne grono beneficjentów poszkodowanych przez obecny kształt programu Czyste Powietrze.
Dyskusja była żywa - i bardzo potrzebna. Ze strony naszej branży padły pytania, które zadaje ona od dawna, a na które wciąż brakuje jasnych odpowiedzi.
Czy w obliczu tzw. rachunków grozy i prognozowanego wzrostu cen energii nie byłoby racjonalne przywrócenie preferencyjnej stawki VAT na drewno kawałkowe? Przypomnijmy: to paliwo, z którego korzystają często osoby gorzej sytuowane, niemające środków na termomodernizację czy drogie źródła ciepła. Dlatego drewno kawałkowe pozostaje istotnym elementem walki z ubóstwem energetycznym.
Kiedy i czy w ogóle miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na drewno zostaną włączone do urządzeń dotowanych w ramach programu Czyste Powietrze? Skoro wiemy już, kto odpowiada za sektor ogrzewnictwa indywidualnego, warto przypomnieć, że kominki i piece zduńskie są jego realnym i funkcjonalnym elementem.
Pytaliśmy też o to, na jakim etapie znajdują się prace w Komisji Europejskiej nad nowym ekoprojektem dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń. I jak te regulacje mają się do realiów technicznych oraz potrzeb użytkowników.
Nie zabrakło również pytania o bezpieczeństwo energetyczne. Skoro w rządowym poradniku bezpieczeństwa rekomenduje się wyposażenie domów w kominek na wypadek blackoutu, to czy nie należałoby umożliwić złagodzenia lub zmiany uchwał antysmogowych? Dziś sytuacja jest paradoksalna: gminy, które chciałyby złagodzić przepisy lub wydłużyć terminy, ryzykują utratę dostępu do funduszy unijnych na termomodernizację - z powodu zapisów uzgodnionych na poziomie unijnym.
Padły także pytania o stan prac nad aktualizacją rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, które w obecnym kształcie ogranicza możliwość stosowania kominka jako jedynego źródła ciepła w budynku. Praktyka pokazuje, że nie ma ku temu przeszkód technicznych - kominek czy piec zduński to nie urządzenia rekreacyjne, lecz pełnoprawne źródła ogrzewania. Dlaczego więc kominki i piece nie znajdują się na liście ZUM jako urządzenia ekologiczne, skoro ich obecność mogłaby pomóc inwestorom w wyborze sprawdzonych i certyfikowanych rozwiązań?
Na koniec padło pytanie skierowane do Polskiego Alarmu Smogowego: Dlaczego straszy się społeczeństwo kominkami i piecami, przypisując im odpowiedzialność za śmierć tysięcy Polaków, zamiast prowadzić rzetelną i uczciwą debatę opartą na faktach i nowoczesnych technologiach? Na odpowiedzi wciąż czekamy. Ale jedno jest pewne: grudniowe wydarzenia w Sejmie pokazały, że temat ogrzewnictwa indywidualnego, biomasy i kominków nie zniknie z agendy - i że branża nie zamierza milczeć.
Dlaczego branża musi być obecna przy tworzeniu prawa? Wnioski
Regulacje nie powstają w próżni. Tworzą je ludzie, instytucje i procesy, do których można - albo nie - mieć dostęp. Dzisiejsze konferencje, konsultacje i programy pilotażowe to jutrzejsze obowiązki rynkowe. Teza jest prosta: przyszłość branży rozstrzyga się nie wtedy, gdy przepisy wchodzą w życie, lecz wtedy, gdy są pisane. Kto jest obecny na tym etapie, współtworzy rynek. Kto go ignoruje - będzie musiał się do niego dostosować.
