Poniżej publikujemy stanowisko OSKP odnośnie planowanych zmian odnośnie Ekoprojektu dla kominków i piecyków na drewno lub pellet.
Więcej artykułów na temat kominków na drewno znajdziesz na portalu KOMINKI.ORG
Ogólnopolskie Stowarzyszenie "Kominki i Piece" jest dobrowolnym i samorządnym zrzeszeniem osób fizycznych, osób prawnych, przedsiębiorców i innych organizacji społecznych i gospodarczych zainteresowanych sprawami związanymi z branżą kominkową i zduńską oraz dbałością o poszanowanie środowiska naturalnego i zdrowia ludzkiego w duchu regulacji europejskich. W związku z publikacją Projektu zmian Rozporządzenia KE w sprawie tzw. Ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe i z rządowym etapem tych konsultacji, przedstawiamy nasze uwagi w tej sprawie.
Przede wszystkim żądamy:
wskazania przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska konkretnego Departamentu i danych kontaktowych osoby reprezentującej Polskę i polski Rząd w KE i DG ENER w kwestiach związanych z planowanymi zmianami, w tzw. Ekoprojekcie w zakresie nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na drewno kawałkowe,
włączenie do rządowych komisji/grup roboczych w zakresie jw. doświadczonych profesjonalistów branżowych z naszego Stowarzyszenia.
Po lekturze projektu odnosimy wrażenie, że KE chce całkowicie wyeliminować te urządzenia z rynku i jednocześnie chce całkowicie wyłączyć możliwość używania drewna kawałkowego jako paliwa. Co jeszcze bardziej niepokojące, pretekstem wprowadzenia zmian jest pozorna ochrona zdrowia i środowiska uzasadnione pseudoekologicznymi i pseudonaukowymi argumentami. Z podobną sytuacją mamy już do czynienia w Polsce, gdzie lobby związane z organizacjami pseudoekologicznymi (Alarmy Smogowe) doprowadziło do wprowadzenia licznych zakazów i ograniczeń eksploatacji miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na drewno kawałkowe, w tym również nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy zgodnych z rozporządzeniem (UE) 2015/1185.
1. Wpływ ekonomiczny nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na producentów:
95 % nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń w UE jest produkowanych przez firmy pochodzące z krajów członkowskich UE.
Branża nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń to ca 11.000 małych i średnich przedsiębiorstw, które zapewniają ca 200.000 miejsc pracy.
Popyt na produkowane w warunkach zrównoważonego rozwoju biopaliwo stałe wspiera gospodarkę w wiejskich, często strukturalnie słabych regionach.
2. Wpływ ekonomiczny miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na konsumentów:
W UE jest użytkowanych około 50 mln miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń.
41 mln obywateli UE ma trudności finansowe z ogrzewaniem swoich mieszkań.
Gospodarstwa domowe są bezradne wobec wahań cen energii elektrycznej i gazu.
Miejscowe ogrzewacze pomieszczeń zapewniają bezpieczeństwo i niezależność energetyczną
3. Aspekty strategiczne:
Energia odnawialna – biomasa jest niezbędna jako substytut paliw kopalnych.
Najbardziej niskoemisyjna forma ogrzewania.
Konkurencyjność przemysłu europejskiego.
Odciążenie sieci energetycznej zimą.
Odpowiedzialność rządów za zapewnienie możliwości wyboru konsumenckiego i bezpieczeństwa energetycznego.
4. Procedura rewizji ekoprojektu nasuwa wiele wątpliwości:
Rewizja rozporządzenia (UE) 2015/1185 zapowiedziana już w styczniu 2022 r., czyli w tym samym miesiącu, w którym zaczęła obowiązywać jego pierwsza wersja. Nie daje to najmniejszych możliwości oceny wpływu i skuteczności działania tych regulacji. Pierwsze forum konsultacyjne odbyło się 6 października 2023 r.
Do tej pory nie opublikowano studium przygotowawczego i oceny wpływu. Z podobną sytuacją mieliśmy do czynienia w Polsce, gdzie wprowadzone zakazy i ograniczenia nie zostały poparte żadnymi wiarygodnymi badaniami czy ekspertyzami, które pozwoliłyby na określenie udziału nowoczesnych ekoprojektowych miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń w całości emisji. Takie badania należałoby dopiero wykonać. Bez wiarygodnych badań i obliczeń właściwa ocena skuteczności Ekoprojektu nie będzie możliwa.
W listopadzie i grudniu 2023 odbyły się konsultacje społeczne. Prawie wszystkie oddane głosy były przeciwne wprowadzaniu zmian i zaostrzaniu wymogów dla nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń. Najaktywniejszym krajem Europy okazała się Polska (245 głosów czyli 46% wszystkich z UE). To ponad 2 razy więcej niż drugie Niemcy (107 głosów, 20% całości) i ponad 5 razy więcej niż trzecia Austria (45 głosów, 9% całości). Przypadek Polski jest ilościowo miażdżący, warto przeanalizować treść na przykładzie naszego kraju. Wnioski można podzielić na 2 rodzaje. Zwolennicy pozostawienia ekoprojektu bez zmian, jak Kampania Drewno – Pozytywna Energia to 227 (93%) głosów, zaś orędownicy zaostrzenia wymagań ekoprojektu to jedynie 18 (7%) głosów reprezentowanych głównie przez alerty smogowe.
Wygląda na to, że obecny projekt nie uwzględnia w ogóle opinii zebranych w tych konsultacjach.
Projekt został opublikowany w piątek, 10 stycznia 2025 r. na CIRCABC. Publikacja została usunięta w poniedziałek, 13 stycznia 2025 r. około godziny 10:30.
5. Podwójne regulacje w Projekcie
Projekt definiuje nowe metody testowe, które zasadniczo różnią się od metod testowych określonych w normach konstrukcyjnych produktów (CPR), ale mają ten sam cel: zmniejszenie emisji i poprawę efektywności.
Przewidywany wpływ na jakość powietrza nie uzasadnia tych istotnych różnic.
Związane z tym obowiązki dokumentacyjne nie dostarczają konsumentom wartościowych informacji, lecz są nadmierne przez co prowadzą do dezorientacji.
Projekt przewiduje podwójną kontrolę zgodności z normami CE przez strony trzecie. Kontrole te nie miałyby żadnego dodatkowego celu poza dodatkowym obciążeniem producentów a w konsekwencji konsumentów.
Projekt prowadzi do wzrostu biurokracji zamiast jej redukcji.
6. Metody przeprowadzania badań w Projekcie
Metody testowe są całkowicie niewystarczająco opisane pod względem powtarzalności i walidacji, pozostawiając dużą swobodę interpretacji i wykonania. Stoi to w sprzeczności z twierdzeniem, że norma EN 16510 jest źle opracowana. Ponadto proponowane graniczne wartości emisji nie odzwierciedlają rzeczywistości, lecz opisują stały i niewystarczająco doprecyzowany scenariusz użytkowania, który odbiega od normy EN 16510. Metody dla systemów spalania drewna kawałkowego zgodnie z załącznikiem III a nie są walidowane. Poszczególne wartości graniczne nie mają praktycznie oparcia w danych. Liczenie cząsteczek: Nie ma walidowanej metodologii testowej dla urządzeń grzewczych; nawet dla silników benzynowych jest to kontrowersyjne. Pomiar cząstek nie jest stały i podlega zmianom, szczególnie w niekompletnym systemie kominka wraz z odprowadzeniem spalin. Zaostrzone wartości graniczne w połączeniu z niewalidowanymi metodami badawczymi są wysoce wątpliwe. Zsumowanie zmierzonych wartości emisji dla systemów grzewczych na drewno kawałkowe nie odpowiada rzeczywistemu wpływowi na jakość powietrza ponieważ ilość gazów spalinowych jest różna przy różnych poziomach mocy.
7. Skutki ekonomiczne
W projekcie brak oceny wpływu dotyczącej skutków nowych metod testowych i wartości granicznych.
Dodatkowe obowiązki dokumentacyjne o tym samym celu (ecodesign/normy konstrukcyjne) oznaczają znaczny dodatkowy wysiłek bez konkretnych korzyści.
Ramy czasowe dla tak drastycznego zaostrzenia metod testowych i wymagań są nierealistyczne. Pierwsza wersja Ekoprojektu miała 7 letni okres przejściowy.
Wartości graniczne i metody testowe dla emisji obowiązują w całej UE dopiero od 1 stycznia 2022 roku (zgodnie z rozporządzeniem KE 2015/1185).
Urządzenia staną się nieproporcjonalnie drogie. Uzasadnienie w dostępnym raporcie, m. in. strony 59 i 60: https://iguoze.pl/wp-content/uploads/2024/12/Ekspertyza-IGUOZE.pdf
Wysiłek finansowy i organizacyjny dla MŚP jest nie do udźwignięcia.
Proces dostosowywania urządzeń ze starych norm do nowej normy EN 16510 wciąż trwa (do co najmniej listopada 2025 r.). Kolejny proces tego typu w ciągu kilku lat będzie czasowo i finansowo niewykonalny. Skupienie się na dostosowaniem do wymogów formalnych utrudnia wszelkie prace nad innowacjami.
Na podstawie polskich doświadczeń możemy stwierdzić, że wejście w życie Ekoprojektu w pewnych regionach Polski już od roku 2017 w połączeniu z równolegle wprowadzanymi zakazami i ograniczeniami eksploatacji nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy na drewno doprowadziło do:
wzrostu kosztów produktów
utraty zaufania do idei Ekoprojektu („Po co mam kupować /wymieniać urządzenie na nowe, skoro i tak nie będzie wolno mi go używać z powodu obowiązujących zakazów”)
drastycznego spadku sprzedaży i zmarginalizowania branży kominkowej
braku możliwości finansowych zakupu produktu przez uboższych inwestorów
budowania nowych domów bez kominów („Po co inwestować w komin skoro i tak nie będę mógł używać kominka”)
W niektórych rejonach w Polsce, gdzie od 1.01.2023 można instalować tylko nowoczesne miejscowe ogrzewacze z zamkniętą komorą spalania i tylko wyposażone w „urządzenie do automatycznej kontroli przebiegu procesu spalania poprzez regulację dopływu powietrza w oparciu o pomiar temperatury spalin” zainteresowanie nowymi urządzeniami spadło niemal do zera.
8. Wpływ na środowisko
Ocena wpływu dotycząca skutków środowiskowych związanych z nowymi, niewalidowanymi metodami testowymi i wynikającymi z nich wartościami granicznymi jest niejasna. Przy okazji: nie jest znana żadna ocena wpływu dotycząca skutków Rozporządzenia KE 2015/1185. W szczególności brakuje oceny wpływu wprowadzenia granicznych wartości emisji na obciążenie środowiskowe związanych z eksploatacją miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń. Dotyczy to również prognozy przyszłych, planowanych w Projekcie czynników emisji. Polityka UE powinna być nakierowana na wymianę starych urządzeń na nowoczesne niskoemisyjne urządzenia OZE. Nowe rozporządzenie nie jest w tym celu konieczne. Nowe urządzenia staną się znacznie droższe co nie będzie zachętą do wymiany starych urządzeń. Na rynek trafi więcej urządzeń indywidualnie wykonanych, które nie zostały ocenione pod względem emisji.
9. Konsekwencje wprowadzenia nowych regulacji
Drastyczny spadek wymiany istniejących starych urządzeń w Europie na nowe, niskoemisyjne i efektywne produkty – mówimy o około 50 mln urządzeń w Europie.
Upadłość wielu mniejszych firm.
Dramatyczny spadek różnorodności typów miejscowych ogrzewaczy co jest niekorzystne dla konsumenta
Ponad 90 % produktów zostanie wypartych z rynku z powodu wymagań dotyczących sterowania powietrzem do spalania i niezależności od powietrza pomieszczenia.
10. Problem, któremu ma zaradzić inicjatywa
W naszej opinii problem jest niewłaściwie zidentyfikowany. W pierwszej kolejności należy oddzielić paliwa stałe kopalne nieodnawialne (węgiel) od biopaliw stałych odnawialnych (drewno i pelet). Drewno to ekologiczne, odnawialne źródło energii i naturalny magazyn energii słonecznej. To biopaliwo stałe, niekopalne (w przeciwieństwie do węgla i gazu) - zalecane do powszechnego stosowania w Unii Europejskiej dyrektywą PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r.
Drewno jest paliwem ekologicznym na każdym etapie jego przetwarzania i energetycznego wykorzystania. Produkcja drewna opałowego nie ma negatywnego wpływu na poziom zalesienia w większości krajów UE a wręcz przeciwnie: stymuluje rozwój gospodarki przez zalesianie niezagospodarowanych gruntów i zapewnia miejsca pracy. Szczegóły w dostępnym raporcie, m.in. strona 26: https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/informacje-statystyczne-i-raporty/raport-o-stanie-lasow/raport-o-stanie-lasow-2023-interaktywny.pdf/view . Paliwa drzewne są w głównej mierze produktem ubocznym pozyskiwania i przetwarzania drewna pełnowartościowego wykorzystywanego w przemyśle meblarskim i w konstrukcjach drewnianych. Lokalne wykorzystywanie drewna przekłada się na minimalny ślad węglowy wynikający z transportu i przygotowania do wykorzystania jako stałego biopaliwa. Drewno jako uboczny produkt gospodarki leśnej, jest powszechnie dostępne i niedrogie.
W przypadku ogrzewania drewnem powstaje tyle samo dwutlenku węgla ile wchłonęło ono podczas swojego wzrostu, czego rezultatem jest zerowy bilans emisji CO2. Jest to zgodne z polityką UE, której celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku oraz z aktualnym stanem wiedzy naukowej.
Zestawianie drewna razem z węglem w grupie “paliw stałych” będzie prowadziło do zakazów używania go jako źródła energii. Drewno jest odnawialnym źródłem energii i wszelkie zakazy jego używania w charakterze paliwa są działaniem antyekologicznym i niezgodnym z polityką klimatyczną UE.
Z wszelkich wiarygodnych danych, zwłaszcza statystycznych i naukowych wynika, że emisje z miejscowych ogrzewaczy stanowią margines wszelkich emisji. Tymczasem na potrzeby lobby chcącego wyeliminować miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na drewno, emisja ta jest wyolbrzymiana. Nierealistyczne wymagania Projektu wobec miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń sprawiają, że biopaliwa stałe stają się mniej atrakcyjne w porównaniu do paliw kopalnych, takich jak olej i gaz. Zwracamy uwagę, że ograniczenie używania drewna do celów grzewczych spowoduje zwiększenie zużycia do tych celów paliw kopalnych lub zwiększenie udziału technologii mających większy ślad węglowy niż drewno.
Polska jest krajem, gdzie od lat obowiązują najostrzejsze na świecie przepisy ograniczające lub zakazujące eksploatacji nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy na drewno, w tym miejscowych ogrzewaczy spełniających wymogi Ekoprojektu. Ponieważ wszystkie te zakazy opierały się na błędnych prognozach lub zmanipulowanych czy wręcz sfałszowanych danych, poprawa jakości powietrza jest wiele mniejsza, niż się spodziewano. Wynika to z faktu, że nowoczesne miejscowe ogrzewacze powietrza na drewno kawałkowe mają minimalny udział w całości zanieczyszczenia powietrza a przyczyn problemu należy szukać gdzie indziej. Z naszych doświadczeń wynika, że zakazy lub przepisy zaostrzające wymogi emisyjne urządzeń mają mniejszy wpływ na emisję. Dużo większe znaczenie, wręcz fundamentalne ma edukacja w zakresie prawidłowego spalania. Dotyczy to zarówno przygotowania drewna (sezonowanie) jak i samego procesu rozpalania i palenia w miejscowych ogrzewaczach pomieszczeń. Praktyka wykazała, że emisję można znacznie zmniejszyć intensyfikując działania edukacyjne.
Badania przeprowadzone w Polsce wykazały, że zastosowanie urządzeń peryferyjnych, takich jak sterowniki regulujące ilość powietrza dostarczanego do paleniska w oparciu o odczyt temperatury spalin tylko nieznacznie poprawiają efektywność, zwłaszcza w przypadku nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy na drewno z zamkniętą komorą spalania. Niestety w przypadku tych urządzeń dzieje się tak kosztem zwiększenia emisji pyłów.
Naszym zdaniem wszelkie projekty obowiązkowego stosowania sterowników w nowoczesnych miejscowych ogrzewaczach pomieszczeń powinny być poprzedzone badaniami wpływu zastosowania tych urządzeń peryferyjnych na proces spalania w warunkach rzeczywistych.
Nie można zapomnieć o kilku wyróżniających nowoczesne miejscowe ogrzewacze na drewno kawałkowe kwestiach. Są to urządzenia, które w większości przypadków pełnią rolę dodatkowego, awaryjnego i alternatywnego źródła ciepła. Tylko sporadycznie są używane jako główne źródło ciepła. Urządzenia te działają zawsze, niezależnie od awarii dużych sieci energetycznych: elektrycznej i gazowej. Ponadto drewno to odnawialne źródło energii.
Nowoczesne miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na drewno są wręcz modelowym przykładem urządzeń idealnie wpisujących się w gospodarkę obiegu zamkniętego. Wykonane są w większości z podstawowych, łatwo dostępnych w miejscu produkcji i łatwych do przetworzenia surowców jak stal, żeliwo i ceramika żaroodporna. Nie zawierają substancji i materiałów niebezpiecznych, które byłyby kłopotliwe w przetwarzaniu lub wymagały specjalnych procesów neutralizacji. Charakteryzują się długą żywotnością przy jednoczesnym braku spadku parametrów technicznych i właściwości użytkowych. Często eksploatowane są przez całe pokolenia. Drewno i nowoczesne miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na drewno kawałkowe mają najmniejszy spośród wszystkich urządzeń do pozyskiwania ciepła ślad węglowy.
Nasze Stowarzyszenie stanowczo sprzeciwia się wszelkim zakazom i ograniczeniom ogrzewania drewnem, zwłaszcza w instalacjach przeznaczonych wyłącznie do stosowania biomasy. Zakazy używania drewna jako paliwa w naszej strefie klimatycznej, co jest często przemilczane, powodują zwiększenie zużycia gazu, który jest paliwem kopalnym, drogim i w większości pochodzącym z importu. Wprowadzenie zbyt ambitnych lub niemożliwych do spełnienia progów efektywności energetycznej lub wartości granicznych emisji zanieczyszczeń spowoduje faktyczne ograniczenie możliwości stosowania miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na drewno oraz samego drewna jako paliwa. To z kolei będzie prowadzić do zmniejszenia bezpieczeństwa energetycznego mieszkańców i do zwiększanie się ubóstwa energetycznego.
Wnioskujemy o wyraźne rozdzielenie i oddzielne traktowanie nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy na paliwa stałe odnawialne (drewno, pelet) od miejscowych ogrzewaczy na paliwa stałe kopalne. Taki podział rozwiąże większość problemów, które były poruszane w związku z rewizją Ekoprojektu 2015/1185. Drewno jest odnawialnym źródłem energii, jest neutralne pod względem klimatycznym. Jest idealnym, wręcz modelowym paliwem do wykorzystania w gospodarce obiegu zamkniętego a jego wykorzystanie spełnia cele zrównoważonego rozwoju. Tych cech i zalet nie ma węgiel, który jest paliwem kopalnym ze wszystkimi tego konsekwencjami. Takie właśnie łączne traktowanie wszystkich urządzeń na paliwa stałe było gruntem do wprowadzenia w Polsce ograniczeń stosowania urządzeń OZE na drewno. Niestety znaczny wpływ na to miało lobby związane z organizacjami pseudoekologicznymi. Efektem jest promowanie gazu (paliwa kopalnego pochodzącego w zdecydowanej większości z importu) oraz energii elektrycznej pochodzącej w Polskich warunkach w większości ze spalania paliw kopalnych kosztem drewna będącego odnawialnym i ekologicznym źródłem energii. Skutkiem tych przepisów jest pozbawienie mieszkańców możliwości ogrzewania się produktami przetwarzania biomasy drzewnej i skazanie ich na monopol dostawcy wyjątkowo szkodliwych i pozbawionych przyszłości paliw kopalnych (gaz i węgiel), co jest również wątpliwe w świetle przepisów o ochronie konkurencji. Uzależnienie społeczeństwa od promowanych przez obcy kapitał nieekologicznych paliw kopalnych, jakim jest gaz, będzie bardzo kosztowne i nie doprowadzi do poprawy jakości powietrza.
Potrzeby grzewcze w krajach Unii Europejskiej są zróżnicowane z przyczyn geograficznych i klimatycznych. Sezon grzewczy w krajach południowej, a nawet zachodniej Europy trwa znacznie krócej niż w krajach środkowej i północnej Europy. Krajowe, regionalne i lokalne źródła energii w krajach Unii Europejskiej są także zróżnicowane. Dotyczy to zasobów nieodtwarzalnych paliw kopalnych (węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny) jak i wykorzystania źródeł energii odtwarzalnej, OZE, (wiatru, słońca, geotermii, wody i biomasy). Bezpieczeństwo energetyczne każdego z krajów Unii Europejskie powinno uwzględniać powyższe różnice potrzeb grzewczych i posiadania krajowych, regionalnych i lokalnych źródeł energii, zwłaszcza OZE w aktualnych działaniach na rzecz dekarborbonizacji budownictwa. Konieczne jest także uwzględnianie ubóstwa energetycznego, jakie występuje w większym lub mniejszym stopniu w każdym kraju Unii Europejskiej.
Spalanie paliw (do celów grzewczych, przemysłowych i komunikacyjnych) będzie konieczne w perspektywie trudnej do przewidzenia w czasie trwania - według współczesnej wiedzy naukowej. W 2030 roku Unia Europejska – jako cała wspólnota, a nie poszczególne kraje - stawia sobie za cel uzyskanie 32% energii ze źródeł odtwarzalnych, pozostałe 68% ze źródeł nieodtwarzalnych. Jedynym paliwem jednocześnie odtwarzalnym i utrzymującym zamknięty obieg dwutlenku węgla (CO2) w atmosferze ziemskiej w cyklu zamkniętym jest biomasa i wytwarzane z niej m. in. stałe biopaliwa. Potencjał produkcyjny biomasy i biopaliw jest zróżnicowany w poszczególnych krajach Unii Europejskiej i polityka energetyczna Unii Europejskiej powinna to zróżnicowanie uwzględniać.
Projekt powinien uwzględniać specyfikę poszczególnych krajów i regionów. W krajach Europy północnej i wschodniej oraz w regionach położonych wyżej nad poziomem morza nowoczesne miejscowe ogrzewacze pełnią funkcję urządzeń alternatywnych ale bardzo istotnych, bo ratujących życie i zdrowie w przypadku awarii głównego źródła ciepła lub przerwach w dostawie energii przez duże sieci przesyłowe (prąd, gaz). W rejonach cieplejszych, o klimacie śródziemnomorskim, nowoczesne miejscowe ogrzewacze pomieszczeń mogą z powodzeniem pełnić role głównego i jedynego źródła ciepła przez cały sezon grzewczy, ale równie dobrze można by się bez nich obejść przez większą część roku. Jednak również w tych rejonach nie są wykluczone sytuacje, gdzie od obecności nowoczesnego miejscowego ogrzewacza na drewno może zależeć zdrowie czy życie ludzkie.
Współcześnie produkowane kotły grzewcze, kominki, piece ECODESIGN i biopaliwa (drewno opałowe oraz pelety i brykiety z biomasy drzewnej) spełniają normy emisji spalin tak samo jak spełniają normy emisji zanieczyszczeń kotły gazowe, olejowe i węglowe, określone odpowiednimi wymaganiami dyrektyw KE (UE) w odniesieniu do Ekoprojektu. Przekroczenia norm emisji spalin dotyczą jedynie urządzeń grzewczych kotłów, przestarzałych miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń, niezgodnych z obowiązującymi normami produktowymi i Ekoprojektem, tradycyjnej konstrukcji, eliminowanych sukcesywnie w poszczególnych krajach.
Wprowadzenie dodatkowych, nowych, reguł instalacji i eksploatacji urządzeń grzewczych, np. klasa energetyczna, jest naukowo (fizycznie) nieuzasadnione. Przykładowo: porównywanie pompy ciepła z kotłem grzewczym zasilanym stałym paliwem (kopalnym, biopaliwem), gazowym czy płynnym jest porównywaniem zasadniczo różnych fizycznie i eksploatacyjnie urządzeń.
Eksploatacja kotłów grzewczych, kominków i pieców zasilanych stałym biopaliwem, dostępnym lokalnie i spełniających wymagania dyrektyw KE (UE) w odniesieniu do Ekoprojektu oraz odpowiednich norm jakościowych (tzw. urządzenia EKODESIGN) są szansą na pokrycie w 100% lokalnych potrzeb grzewczych i awaryjnym sposobem ogrzewania pomieszczeń w sytuacjach krytycznych (np. awaria systemu zasilania w prąd elektryczny).
Urządzenia grzewcze ECODESIGN spełniają odpowiednie normy jakościowe, zarówno pod względem efektywności energetycznej, jak i granicznych emisji zanieczyszczeń, a odtwarzalne paliwo (biomasa, otrzymywane z niej biopaliwa) nie jest przyczyną wzrostu cieplarnianego gazu (CO2) w atmosferze. Prąd elektryczny do zasilania promowanych i lobbowanych w Unii Europejskiej pomp ciepła, będzie wytwarzany z paliw kopalnych w trudnej do przewidzenia perspektywie czasowej. To istotny argument za utrzymaniem obecnego status quo w odniesieniu do instalacji i eksploatacji urządzeń grzewczych ECODESIGN.
Zasadnicze pytania brzmią: Jaki będzie rzeczywisty efekt zaostrzenia wymogów Ekoprojektu i czy autorzy Projektu wezmą na siebie odpowiedzialność za życie i zdrowie ludzkie narażone przez ograniczenie dostępu do drewna i nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy na drewno kawałkowe?
Jak już wspomniano wcześniej
Nowoczesne miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na drewno kawałkowe są neutralne klimatycznie.
Główną przyczyną nadmiernej emisji zanieczyszczeń z miejscowych ogrzewaczy, nawet tych ekoprojektowych jest nie ich jakość lecz niewystarczająca edukacja w zakresie techniki rozpalania i spalania drewna. Jest to spowodowane migracją ludności z miast na tereny podmiejskie do własnych domów. Nowi użytkownicy kominków, którzy dzieciństwo i młodość spędzili w blokach, nie wynieśli z domu kultury obchodzenia się z żywym ogniem.
Nowoczesne miejscowe ogrzewacze to urządzenia bardzo trwałe. Przedłużenie okresu użytkowania nowoczesnego miejscowego ogrzewacza pomieszczeń na drewno kawałkowe jest proste, nie wymagające fachowej wiedzy i bardzo tanie. W większości przypadków polega nawet na samodzielnej wymianie przez konsumenta niektórych zużywających się w trakcie eksploatacji elementów paleniska. Części zamienne są dostępne i tanie.
To oczywiste, że wprowadzane zmiany nie wpłyną na konkurencyjność producentów w tym samym segmencie rynku i w tym samym punkcie cenowym. Proponowane zmiany w połączeniu z propozycjami dotyczącymi etykiet energetycznych spowodują natomiast spadek konkurencyjności i atrakcyjności nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy na biopaliwa stałe względem innych urządzeń grzewczych. Wręcz mogą w krótkim czasie doprowadzić do zmarginalizowania bądź eliminacji z rynku całej branży, jak to się obecnie dzieje w Polsce.
W podsumowaniu przywołam nasze główne postulaty odnośnie rewizji rozporządzenia Ekoprojekt:
Unikanie podwójnych regulacji produktu w ramach różnych przepisów UE.
Uwzględnienie rzeczywistego wpływu Rozporządzenia na osiąganie celów polityki UE.
Oparcie Rozporządzenia na podejściu opartym na dowodach, faktach i rzetelnych analizach naukowych.
Osiągnięcie spójności między zrewidowanym Rozporządzeniem a oznakowaniem efektywności energetycznej dla nowoczesnych miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na biopaliwa stałe.
Konflikt między DG ENER (Dyrekcja Generalna ds. Energii) a DG GROW (Dyrekcja Generalna ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP) nie może być rozstrzygany kosztem przemysłu i konsumentów.
Konieczność walidacji metod testowych i przyjęcia realistycznych ram czasowych.
Uwzględnienie specyficznych wyzwań naszej branży.
W imieniu Zarządu i Członków Piotr Batura Prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „KOMINKI i PIECE”
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe (Tekst mający znaczenie dla EOG)
